Kernenergie, weg ermee!
Kernenergie, weg ermee!
Climaxi, beweging voor Klimaat en sociale rechtvaardigheid, drukt haar solidariteit uit met de bevolking van Japan, na de rampzalige aardbeving en tsunami, en de dramatische gebeurtenissen hierdoor in de kerncentrales van Fukushima. Onze gedachten gaan uit naar alle burgers die bedreigd worden met radioactieve besmetting.
Natuurrampen zoals aardbevingen en tsunami’s kunnen we jammer genoeg niet voorkomen. Hoewel in Japan iedereen getraind is om adequaat in te spelen in het geval van een aardbeving, is er bij de keuze van het energiesysteem zeer onvoldoende ingeschat wat de impact van aardschokken en tsunami's kan zijn op kerncentrales. Nochtans was hier wel voor gewaarschuwd. Ishibashi Katsuhiko, seismoloog aan de universiteit van Kobe, is in 2007, na het bestuderen van een aantal ongevallen in Japanse kerncentrales, in een rapport tot het besluit gekomen dat de veiligheidsmaatregelen t.a.v. aardbevingen ontoereikend waren. Voor een deel te wijten aan het feit dat ze gebouwd waren in een periode waarin de seismische activiteit veel lager lag. Zijn studie kreeg echter geen gevolg. (1)
Ian Hore-Lacey van de World Nuclear Association verklaarde tegenover de internationale pers dat de buitenste wand van gewapend beton rondom de reactor zodanig ontworpen was dat het elk lek vanuit de reactor naar de buitenomgeving zou verhinderen, ook bij het ergst denkbare ongeval.(2)
Op 1 februari 2007 gaf de Japanse regering Tepco, uitbater van de kerncentrales, de opdracht om opnieuw een onderzoek in te stellen naar 199 gevallen van vervalsingen van gegevens en van andere onregelmatigheden in zijn kerncentrales. Personeel van Tepco had inspectierapporten vervalst om barsten in het reactorvatomhulsel van Fukushima I en II te verbergen. (3)
Dit is een tragisch voorbeeld van het feit dat ook in Japan kortzichtig gewin voorrang krijgt op de veiligheid van de mens en zijn milieu en op een lange termijn visie over energievoorziening. Ook bij kleinere nucleaire incidenten waarbij radioactieve deeltjes vrijkomen, is het een uitermate moeilijke opdracht om alle besmettingen op te sporen en ongedaan te maken. Het radioactieve Cesium-137 dat nu vrijgekomen is in Fukushima, heeft een fysische halveringstijd van 30 jaar en blijft dus gedurende een lange periode als radioactieve bron aanwezig in het milieu.
In België gingen de laatste tijd nogal wat stemmen op om de kernuitstap in vraag te stellen. De vrees dat het licht zou uitgaan werd volop gevoed. En de angst dat we anders de CO2 uitstoot niet omlaag zouden krijgen. Ironisch is dat net hierdoor er een klimaat van onzekerheid is gecreëerd waarin investeringen in energieefficiënte en hernieuwbare energie werden uitgesteld. Nochtans bestaan er wetenschappelijk onderbouwde energiescenario's waarin aangetoond wordt dat we op Europees niveau zowel kernenergie als energie van fossiele brandstoffen kunnen afbouwen, en de CO2 tegen 2020 met 40% kan doen dalen en tegen 2050 met
90% of meer, door ten volle gebruik te maken van het potentieel van energiebesparing en hernieuwbare energie.
(4) (5)
Dit moet op een democratische en sociale manier gebeuren, via een decentrale energievoorziening met een aangepast mix van projecten op grotere of kleinere schaal en een ‘slim’ elektriciteitsnet dat soepel inspeelt op de door wind en zon geproduceerde energie en inspelend op de behoeften. Rampen of uitval van de energievoorziening zullen in een dergelijk scenario nooit de impact van Tsjernobyl of Fukushima hebben.
Het is belangrijk de keuze voor dergelijke scenario's nu te maken. Gaan we nu enorme bedragen besteden om de kerncentrales op te lappen om ze langer te laten draaien? Of kiezen we resoluut voor een nieuwe duurzame energietoekomst? Leterme wil stresstests laten doen op de kerncentrales om het debat uit de emotionaliteit te halen. Maar elke stresstest is gebaseerd op waarschijnlijkheden, men kan nooit garanderen dat er nooit een heel ongelukkige onvoorziene samenloop is van omstandigheden en gebeurtenissen die, hoewel de kans minimaal is, toch plaatsvindt. Die stresstesten lijken dan eerder pogingen om de bevolking te sussen.
Naast de immense gevolgen bij zware ongevallen zijn er ook de andere nadelen van kernenergie: er is nog steeds geen oplossing voor het radioactief afval, waarmee we de komende generaties opzadelen. We kunnen geen zekerheid geven of dat kernafval doorheen de eeuwen veilig zal opgeborgen blijven. De uraniumvoorraden zijn niet oneindig, en de ontginning ervan gebeurt ver van ons bed, vaak op het grondgebied van inheemse volkeren, met als gevolg schade aan hun gezondheid, milieu en sociaal netwerk.
De kernenergiesector beweert de atoomsplitsing te gebruiken voor vreedzame doeleinden, maar is het gebruik van verrijkt uranium in nucleaire massavernietigingswapens en van het afvalproduct verarmd uranium in antitankmunitie, een vreedzame daad?
Kernenergie kan alleen functioneren in een grootschalig gecentraliseerd systeem. We zien in ons land hoezeer dit tot machtsconcentratie, duistere besluitvorming en onheldere informatie geleid heeft door Electrabel. Als er iets is dat degenen die wereldwijd kerncentrales uitbaten, gemeen hebben, is het wel hun geheimdoenerij. Wie kan de nucleaire sector nog geloven? Verzekeringsmaatschappijen weigeren verzekeringen tegen ongevallen met kerncentrales af te sluiten. De schade in die gevallen moet worden opgevangen door de gemeenschap.
Het is duidelijk het moment om de desinformatie van belangengroepen te doorprikken, en te kiezen voor een nieuwe energietoekomst. De technologie en informatie zijn beschikbaar, nu nog de juiste politieke keuze maken. We eisen dus de sluiting, zo snel mogelijk, van de kerncentrales, en een overgang naar een ecologische, democratische en sociaal rechtvaardige energiepolitiek. Een overgangsplan naar een economie die de mogelijkheden van energie-efficiëntie ten volle benut en gebaseerd is op hernieuwbare energiebronnen. GDF Suez en Electrabel moeten de factuur betalen, via een maximale belasting op nucleaire rente, waarmee de overgang gefinancierd zal worden
- http://www.japanfocus.org/-Ishibashi-Katsuhiko/2495
- Ian Hore-Lacey (World Nuclear Association) on Fukushima nuclear power plant:
http://news.sky.com/skynews/Article/201009115950844
- Kyodo News: Tepco must probe 199 plant check coverups: http://search.japantimes.co.jp/cgibin/nn20070202a2.htmlCitizens' Nuclear Information Center (Japan), Revelations of Endless N-damage Coverups – the “Tepco-scandal” and the adverse trend of easing inspection standards:
http://cnic.jp/english/newsletter/nit92/nit92articles/nit92coverup.html